✟✯ ශු. ජූඩ් තද්දේවුස් මුනිතුමා ✯ ✟

                                            

 ජූඩ් (ග්‍රීක: Ἰούδας Ἰακώβου) යනු නව ගිවිසුමට අනුව ජේසුස් වහන්සේගේ අපෝස්තුළුවරු දොළොස් දෙනාගෙන් කෙනෙකි. මෙතුමාව සාමාන්‍යයෙන් හඳුනාගෙන ඇත්තේ තඩ්‌ඩේවුස් ලෙසය. (ග්‍රීක: Θαδδαῖος; කොප්ටික්: ⲑⲁⲇⲇⲉⲟⲥ; සිරියැක්/අරමයික්) මෙතුමාව ජාකොබ්ගේ පුත් ජූදස් ලෙස දක්වා ඇති අතර කුරුසියේ ඇණ ගැසීමට පෙර ජේසුස්වහන්සේව පාවා දුන් ප්‍රේරිතවරයා වූ ජුදාස් ඉස්කාරියොත්ගෙන් පැහැදිලිවම වෙන්කර හඳුනාගත හැකිය. කතෝලික ලේඛක Michal Hunt ප්‍රකාශ කරන්නේ Judas Thaddaeus ජූඩ් ලෙස හඳුන්වනු ලැබුවේ ග්‍රීක භාෂාවෙන් ඉංග්‍රීසි භාෂාවට නව ගිවිසුමේ මුල් පරිවර්තකයන් ඔහුව Judas Iscariot ගෙන් වෙන්කර හඳුනා ගැනීමට උත්සාහ කළ පසු ඔහුගේ පෙර නාමය කෙටි කිරීමෙන් බවයි.

ආර්මේනියානු සභාව එහි නාම සාන්තුවරයන් ලෙස ශාන්ත බර්තොලමියුස් සමඟ මෙතුමාව ගෞරවයට පාත්‍ර කර ඇත. රෝමානු කතෝලික සභාවේ මෙතුමා මංමුලා වූවන්ගේ සහ නඩුහබ සහ බලාපොරොත්තු රහිත වූවන්ගේ  සාන්තුවරයා ලෙස දක්වයි.

මෙතුමාව බොහෝ විට ඔහුගේ හිස වටා දැල්ලක් සහිතව අයිකන් චිත්‍රවල දක්වා ඇත. තවත් පොදු ලක්ෂණයක් වන්නේ එඩෙස්සාගේ රූපය ලෙස හඳුන්වනු ලබන ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ රූපයක් අල්ලාගෙන සිටින ජූඩ් ය. සමහර අවස්ථාවලදී, ඔහු ලියවිල්ලක් හෝ පොතක් (ජූඩ්ගේ ලිපියක්) හෝ අතැතිව නිරූපණය කොට ඇත.

ජූඩ් සහ ජුදාස් යන දෙදෙනාම නව ගිවිසුමේ කොයිනේ ග්‍රීක භාෂාවේ මුල් පිටපතෙහි Ὶούδας යන නාමයේ පරිවර්තන වේ. එය එකල ජුදෙව්වන් අතර බහුලව පැවති නමක් වන ජුදා (Y'hudah) හි ග්‍රීක ප්‍රභේදයකි. 

ජුදාස් ඉස්කාරියොත් හැර, නව ගිවිසුමේ විවිධ සන්දර්භ හතරක් තුළ ජූඩ් හෝ ජුදාස් හය වතාවක් සඳහන් කර ඇත.

"ජාකොබ්ගේ පුත් ජූදස්" ‌‌, ප්‍රේරිතයන් දොළොස් දෙනාගෙන් කෙනෙකි (ලූක් 6:16 සහ ක්‍රියා 1:13);

"ජූදස් ඉස්කාරියොත් නොවන අනෙක් ජූදස් ", පෙනෙන විදිහට අපොස්තුළු වරයෙක් (ජොහන් 14:22);

"මොහුගේ සහෝදරයෝ ජාකොබ්, ජෝසෙප්, සීමොන් සහ ජූදස් නොවෙත් ද?" ජේසුස් වහන්සේගේ සහෝදරයා (මතෙව් 13:55, මාක් 6:3);

"ජාකොබ්ගේ සහෝදරයා ද වන ජූද්ගෙනි." (ජූඩ් 1,1) ලෙස තමා හඳුනා ගන්නා ජූද්ගේ ලිපියේ ලේඛකයා.

කතෝලික සම්ප්‍රදාය සාමාන්‍යයෙන් හතර දෙනාම එකම පුද්ගලයා ලෙස සලකයි. රෙපරමාදු භක්තිකයන් සාමාන්‍යයෙන් 1 සහ 2 එක් පුද්ගලයෙකු ලෙස විශ්වාස කරයි. දේවධර්මාචාර්ය රේමන්ඩ් බ්‍රවුන් හඳුනා ගැනීම අවිනිශ්චිත බව දුටුවද. මෙයද නිශ්චිත නොවන නමුත් 1 සහ 2 ට වඩා වෙනස් වුවද අවසාන දෙදෙනාද සාමාන්‍යයෙන් එකම පුද්ගලයා ලෙස සැලකේ.

සම්ප්‍රදායට අනුව ‌මෙතුමා  ජුදය, සමාරිය, ඉදුමිය, සිරියාව, මෙසපොතේමියාව සහ ලිබියාව යන රටවල සුබාරංචිය දේශනා කළ බව කියැවේ. ඔහු බේරුට් සහ එඩෙස්සා වෙත ගොස් ඇති බව පැවසේ, නමුත් පසුකාලීනව ධර්මදූත කාර්යය සඳහා පිටත් කර යැවූ  හැත්තෑදෙනාගෙන් එක් අයෙකු ලෙස එඩෙස්සා හි තද්දේවුස් හඳුනාගෙන ඇත. 14 වන ශතවර්ෂයේ ලේඛක නයිස්ෆොරස් කැලිස්ටස් කානාහි විවාහ මංගල්‍යයේ  මනාලයා බවට ජූඩ් තද්දේවුස් පත් කර ඇත. පුරාවෘත්තයන් වාර්තා කරන්නේ මෙතුමා රෝම යුගයේදී නැවත ගොඩනඟන ලද ගලීලයේ නගරයක් වන Paneas හි ජුදෙව් පවුලක උපත ලැබූ බවත් සිසේරියා පිලිප්පි ලෙස පසුව එම නගර නම් කරන ලද බවත්ය.

මෙතුමා එම ප්‍රදේශයේ සිටි ඔහුගේ සමකාලීනයන් මෙන් ග්‍රීක සහ ඇරමයික් යන භාෂා දෙකම කතා කළ ගොවියෙකු විය. පුරාවෘත්තයට අනුව, මෙතුමා ක්ලෝපාස් ගේ  සහ ක්ලෝපාස්හි මරියාගේ පුත්‍රයා ලෙසද දක්වයි. ක්ලෝපාස් මරිය තුමියගේ සහෝදරිය ලෙස ද දක්වා ඇත. සම්ප්‍රදායට අනුව, මෙතුමාගේ පියා වූ ක්ලෝපාස් ප්‍රාණ පරිත්‍යාග කරනු ලැබුවේ උත්ථාන වූ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ කෙරෙහි ඔහුගේ සෘජු හා ප්‍රකාශිත භක්තිය නිසා ය.

ශාන්ත Gregory the Illuminator "ආමේනියානුවන්ගේ ආලෝකය" ලෙස ගෞරවයට පාත්‍ර වුවද, ඔහු 301 දී ආර්මේනියාවේ III වන ටිරිඩේට්ස් රජු බව්තීස්ම කළ විට, ආර්මේනියානුවන් හැරවීමේදී, අපොස්තුළුවරුන් වන ජූඩ් සහ බර්තොලමියුස් ආර්මේනියාවට ක්‍රිස්තියානි ධර්මය ගෙන ආ ප්‍රථමයන් බවට සාම්ප්‍රදායිකව විශ්වාස කෙරේ. එබැවින් ආර්මේනියානු සභාවේ නාම සාන්තුවරයන් ලෙස මොවුන් ගෞරවයට පාත්‍ර වේ. මෙම සම්ප්‍රදායට සම්බන්ධ වන Saint Thaddeus ආරාමය (දැන් උතුරු ඉරානයේ) සහ ශාන්ත බර්තොලමෙව් ආරාමය (දැන් ගිනිකොනදිග තුර්කියේ) වන අතර ඒවා දෙකම එවකට ආර්මේනියාවෙහි ඉදිකරන ලදී.

සම්ප්‍රදායට අනුව, ‌මෙතුමා ක්‍රිස්තු වර්ෂ 65 දී පමණ සිරියාවේ රෝමානු පළාතේ බේරූට්හි දී ප්‍රාණ පරිත්‍යාගි වී ඇත. බොහෝ විට ඔහු අල්ලාගෙන සිටින බව පින්තූරවල පෙන්වන පොරව ඔහු මරා දැමූ ආකාරය සංකේතවත් කරයි. 

එක් වාර්තාවකට අනුව, මෙතුමාගේ දේහය බේරූට් සිට රෝමයට ගෙනැවිත් බොහෝ බැතිමතුන් පැමිණෙන ශාන්ත පීතර බැසිලිකාවේ තැන්පත් කර ඇත.  තවත් ජනප්‍රිය සම්ප්‍රදායකට අනුව,මෙතුමාගේ දේහය කිර්ගිස්තානයේ ඉසික්-කුල් විලෙහි උතුරු කොටසේ දූපතක ආර්මේනියානු ආරාමයක අවම වශයෙන් 15 වන සියවසේ මැද භාගය දක්වා සංරක්ෂණය කර ඇත. පසුකාලීන ජනප්‍රවාද එක්කෝ නටබුන් එහි සංරක්ෂණය කර ඇති බව ප්‍රතික්ෂේප කරයි, නැතහොත් ඒවා පාමීර් කඳුකරයේ තවත් පාළු බලකොටුවකට ගෙන ගිය බව ප්‍රකාශ කරයි.

"Judas Thaddaeus" (Ιουδας Θαδδαιου) යන සෙල්ලිපියෙන් සලකුණු කරන ලද සරල අස්ථි පෙට්ටියක් ජෙස්‍රීල් නිම්නයේ කෙෆාර් බාරුක්හි, අකුරු නොකළ අස්ථි කොටස් හතරක කොටස් සමඟින් හමු විය. 

සම්ප්‍රදායට අනුව, ඔහුගේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගයෙන් පසුව, වන්දනාකරුවන් යාච්ඤා කිරීම සඳහා ඔහුගේ සොහොන වෙත පැමිණි අතර ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් ශාන්ත ජූඩ්ගේ බලවත් මැදිහත්වීම් අත්විඳිති. මේ අනුව මාතෘකාව, 'බලාපොරොත්තු රහිත සහ බලාපොරොත්තු සුන් වූවන් සඳහා සාන්තුවරයා'.

1216 දී ආරම්භ වූ විගසම වර්තමාන ආර්මේනියාවේ ඩොමිනිකන්වරුන් මෙම භක්තිය ප්‍රචාරය කරන ලදි. ඒ වන විටත් ප්‍රදේශයේ කතෝලික සහ ඕතඩොක්ස් ක්‍රිස්තියානීන් විසින් ශාන්ත ජූඩ් කෙරෙහි සැලකිය යුතු භක්තියක් තිබුණි. 18 වන ශතවර්ෂයේ මුස්ලිම් හිංසනයන් ප්‍රදේශයෙන් කිතුනුවන් පලවා හරින තෙක් මෙම භක්තිය ප්‍රචලිතව පැවතුනි. 1920 ගණන්වල ක්ලැරේෂියානුවන්ගේ සහ ඩොමිනිකන්වරුන්ගේ බලපෑම නිසා ශාන්ත ජූඩ් වෙත භක්තිය නැවතත් 19 වන සියවසේදී ඉතා උනන්දුවෙන් ආරම්භ වූ අතර එය ඉතාලියේ සහ ස්පාඤ්ඤයේ ආරම්භ වී දකුණු ඇමරිකාව දක්වා ද අවසානයේ එක්සත් ජනපදය දක්වා ද (චිකාගෝ අවටින් ආරම්භ විය) ව්‍යාප්ත විය.