✟✟✟ ගොබ් ඉරිදා 🅿🅰🅻🅼 🆂🆄🅽🅳🅰🆈 ✟✟✟

 ගොබ් ඉරිදා යනු පාස්කු ඉරිදාට පෙර ඉරිදාට යෙදෙන ක්‍රිස්තතියානි සැමරුමකි. මෙදින ජේසුස් වහන්සේ ජෙරුසලමට ජයග්‍රාහී ලෙස ප්‍රවේශ වීම සිහිපත් කරයි. එම සිදුවීම සම්මත ශුභාරංචි පොත් හතරෙහි සඳහන් වන අතර ගොබ් ඉරිදා ශුද්ධ වූ සතියේ පළමු දිනය සලකුණු කරනු ලබයි. 

බොහෝ දේවස්ථානවල, ගොබ් ඉරිදා සමරනු ලබන්නේ ගොක් අතු ( තල් අතු හෝ වෙනත් දේශීය ගස්වල අතු) ආශීර්වාද කිරීම සහ බෙදා හැරීමෙනි. ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ ජෙරුසලමට පිවිසෙන විට සමූහයා උන්වහන්සේ ඉදිරිපිට පාම් අතු ඇතිරූ අතර ‌මෙදින භාවිත කරන ගොක්  අතු එය සැමරීම සිදු කරයි.

විවිධ දේශගුණික තත්ත්වයන් යටතේ තාල වර්ගයේ ශාක අතු ලබා ගැනීමේ දුෂ්කරතාවය නිසා බොක්ස්වුඩ්,  ඔලිව්, විලෝ සහ යූ වැනි දේශීය ගස්වල අතු විවිධ රටවල ආදේශ කරනු ලබයි. බොහෝ රටවල මේ ඉරුදින බොහෝ විට මෙම ආදේශක ගස් වලින් නම් කරන ලදී.  

ඕතඩොක්ස්, කතෝලික, ලූතරන්, මෙතෝදිස්ත, ඇංග්ලිකන්, මොරවියන් සහ ප්‍රතිසංස්කරණ සම්ප්‍රදායන් ඇතුළු ප්‍රධාන ධාරාවේ ක්‍රිස්තියානි සභාවන්හි බොහෝ දේවස්ථාන, ඔවුන්ගේ ගොබ් ඉරිදා නමස්කාරයේදී ඔවුන්ගේ සභාවන්ට මෙම අතු බෙදා හරිනු ලබයි. කිතුනුවන් බොහෝ විට පූජකයන්ගේ ආශිර්වාදය ලබන මෙම අතු ඔවුන්ගේ නිවෙස් වෙත ගෙන යන අතර එහිදී ඔවුන් ක්‍රිස්තියානි කලාව අනුව විශේෂයෙන් කුරුස සහ කුරුසිපත් සමඟ එල්ලා තබයි. නැතහොත් ඔවුන්ගේ බයිබල්වල හෝ භක්ති පූජා ග්‍රන්ථවල සුරැකිව තබා ගනී. පසුව ඊළග  වසරේ එළඹෙන  අළු බදාදා දින මෙම වියළි ගිය පත්‍ර පුළුස්සා ලබා ගා අළු භාවිතා කරයි. 

සම්මත ශුභාරංචි හතරේ  ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ජෙරුසලමට ජයග්‍රාහී ප්‍රවේශය සිදුවන්නේ උන්වහන්සේගේ උත්ථානයට සතියකට පෙරය. නමුත් ජොහන් සුබාරංචියේ පමණක් පාස්කු මංගල්‍යයට දින හයකට පෙර මෙය සිදුවූ බව සදහන් වේ.

ලාසරුස් නැඟිටීම ගැන සඳහන් වන්නේ පෙර පරිච්ඡේදයේ ජොහන් සුබාරංචියේ පමණි. නැගෙනහිර ඕතඩොක්ස් සභාව සහ බයිසැන්තියානු චාරිත්‍රය අනුගමනය කරන නැගෙනහිර කතෝලික පල්ලි, ශුභාරංචියේ පාඨය අනුගමනය කරමින් ලාසරස්ගේ මංගල්‍යය සෙනසුරාදා දින සමරනු ලබයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, ජුදෙව් දින දර්ශනයේ දිනයන් පෙර රාත්‍රියේ හිරු බැස යෑමෙන් ආරම්භ වන ආකාරයට සකස් කර ඇත.

මතෙව්ගේ ශුභාරංචිය කියා සිටින්නේ අනාවැකිය ඉටු විය හැකි පරිදි මෙය සිදු වූ බවයි: සෙකරියා 9: 9 

''සියොන් පුරඟන, ප්‍රීති ප්‍රමෝද වන්න;

ජෙරුසලම් පුරඟන සොම්නස් හඬ නඟන්න.

ඔබේ රජතුමාණෝ ඔබ වෙත වඩින සේක.

එතුමාණෝ, ජයාන්විත විජයශ්‍රීයෙන් පැමිණෙන සේක.

යටහත් සිතින් කොටළුවෙකු පිට නැඟ, එසේ ය, කොටළු දෙනකගේ පැටවෙකු පිට නැඟ පැමිණෙන සේක.''

එයින් ඇඟවෙන්නේ ජේසුස් වහන්සේ  තමා ඊශ්‍රායෙල්හි රජු බව ප්‍රකාශ කළ බවයි. ශුභාරංචියට අනුව, ජේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ කොටළුවෙකු පිට නැඟී ජෙරුසලමට ගිය අතර, එහි සමරමින් සිටි ජනයා ඔවුන්ගේ සළු සහ කුඩා ගස් අතු උන්වහන්සේ ඉදිරියෙහි දැමූ අතර, ගීතාවලිය 118: 25-26  කොටසක් ගායනා කරන ලදි. 

''සමිඳුනි, දැන් අප ගැළෙවුව මැනව.

සමිඳුනි, දැන් අපට ජය අත්කර දුන මැනව.

සමිඳුන්ගේ නාමයෙන් වඩින තැනැත්තේ ආසිරි ලද්දෙකි.

සමිඳුන්ගේ මාලිගාවේ සිට අපි ඔබට ආසිරි පතමු.''

කොටළුවාගේ/ බූරුවාගේ සංකේතය පෙරදිග සම්ප්‍රදායට යොමු වන්නේ එය යුද්ධයේ සත්වයා වන අශ්වයා මෙන් නොව සාමයේ සතෙකු බවයි. රජෙක් යුද්ධය සදහා ක්‍රියාත්මක වන්නේ අශ්වයෙකු පිට නැගීමෙනි එහෙත්  කොටළු‌ෙවෙකු/ බූරුවෙකු පිට නැඟී සිටියදී  සාමයෙන් පැමිණීම සංකේතවත් කරයි. ජේසුස් වහන්සේ ජෙරුසලමට ඇතුළු වීම සංකේතවත් කරන්නේ ඔහු යුද්ධයේ යෙදෙන රජෙකු ලෙස නොව සාමයේ කුමාරයා ලෙසට ඇතුල් වීමය. 

ලූක් 19:41-42 හි ජේසුස් වහන්සේ ජෙරුසලමට ළඟා වන විට, ඔහු නගරය දෙස බලා ඒ ගැන අඬයි (ලතින් භාෂාවෙන් ෆ්ලෙවිට් සුපර් ඉලාම් ලෙස හැඳින්වෙන සිදුවීමක්), ඔහුගේ පැමිණීමේ ආශාව සහ නගරය විනාශ වීමේ සිදුවීම්වලදී නගරය බලා සිටින දුක් වේදනා පුරෝකථනය කරයි. 

''උන් වහන්සේ අගනුවරට ළඟා වී එය දුටු විට නුවර ගැන හඬමින් මෙ‍සේ වදාළ සේක: “අහෝ, ඔබට ශාන්තිය සලසන දේ ගැන මේ උදාර දිනයේ දී වත් ඔබ දැන සිටියා නම්! එහෙත් එසේ නො වී ය, එය ඔබේ දෙනෙතින් සැඟවී ඇත.'' 

ඉපැරණි ආසන්න පෙරදිග බොහෝ රටවල, ඉහළම ගෞරවය ලැබිය යුතු යැයි සිතන කෙනෙකුගේ මාර්ගය යම් ආකාරයකින් අලංකරණය කිරීම, පාවඩ එලීම  ආවරණය කිරීම සිරිතකි. හෙබ්‍රෙව් බයිබලය වාර්තා කරන්නේ ජෙහෝෂාපාට්ගේ පුත්‍රයා වන ජේහුට මේ ආකාරයෙන් සැලකූ බවයි. 2 රාජාවලිය  9,13

''එවිට ඔව්හු ඉක්මන් ව එකිනෙකා තම තමාගේ වස්ත්‍රය රැගෙන ඔහුට යටින් ඒවා පඩි පෙළ මත එළා හොරණෑ පිඹ, “ජේහු දැන් රජ යැ”යි කී හ.''

 මිනිසුන් ජේසුස් වහන්සේට මෙම ගෞරවය ලබා දුන් බව සමදර්ශක ශුභාරංචි සහ ජොහන් සුවිශේෂය  වාර්තා කරයි. සමදර්ශක සුබාරංචි මිනිසුන් විස්තර කර ඇත්තේ ඔවුන්ගේ උතුරු සළු පාරේ එළන ලද බව වන අතර ජොහන් තල් අතු සඳහන් කරයි. ජුදෙව් සම්ප්‍රදාය තුළ, ලෙවී කථාව 23:40 හි ප්‍රීතිවීම සඳහා නියම කර ඇති පරිදි, තල් යනු සුක්කොට් සඳහා රැගෙන යන විශේෂ හතරෙන් එකකි.

''පළමු වන දවසේ දී නුඹලා ඉස්තරම් පලතුරු ද තල් අතු ද කොළ පිරුණු අතු ද ගං තෙරින් ගත් විලෝ ද ගෙන, නුඹලාගේ දෙවි සමිඳාණන් වහන්සේ ඉදිරියෙහි ප්‍රීති ප්‍රමෝද වෙමින් හත් දිනක් මංගල්‍ය පැවැත්විය යුතු ය.'' 

ක්‍රිස්තියානි සම්ප්‍රදායට දැඩි ලෙස බලපෑ රෝම අධිරාජ්‍යයේ ග්‍රීක-රෝම සංස්කෘතිය තුළ තල් අත්ත ජයග්‍රහණයේ සහ ජයග්‍රහණයේ සංකේතයක් විය. එය නයික් හෝ වික්ටෝරියා දෙවඟන නිරූපණයේ දී පොදු ගුණාංගය බවට තල් අතු පත් විය. පෙරහැර රෝම ජයග්‍රහණය උද්දීපනය කරනු ලබන අතර ජයග්‍රාහකයා තම ආයුධ බිම තබා ටෝගා, තල් ලාංඡන වලින් සරසා ගත හැකි සාමයේ සිවිල් ඇඳුම පැළඳ සිටියි.

 පාවුලුතුමාගේ ලිපිවල ජේසුස් වහන්සේව "ජයග්‍රාහී" ලෙස සඳහන් කළද, ජෙරුසලමට ඇතුළුවීම 13 වැනි සියවසට පෙර මෙම අර්ථයෙන් ජයග්‍රාහී පෙරහැරක් ලෙස  නිරූපණය කර නොතිබිය හැකිය. පුරාණ ඊජිප්තු ආගමේ, පාම් අතු අවමංගල්‍ය පෙරහැරවල ගෙන යන ලද අතර ඉන් සදාකාලික ජීවිතය නියෝජනය කළේය. ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිකයාගේ තල් අත්ත පසුව ක්‍රිස්තියානි ප්‍රාණ පරිත්‍යාගිකයන්ගේ සහ ඔවුන්ගේ අධ්‍යාත්මික ජයග්‍රහණයේ හෝ මරණයේ ජයග්‍රහණයේ සංකේතයක් ලෙස භාවිතා කරන ලදී. එළිදරව් 7:9 හි, සුදු හැඳගත් සමූහයා සිංහාසනය ඉදිරියෙහි සිටගෙන සිටින අතර බැටළු පැටවා තල් අතු අල්ලාගෙන සිටිති.

'' ඉන්පසු සියලු ජාතීන්ගෙන් ද ගෝත්‍රවලින් ද ජන සමූහයාගෙන් ද භාෂාවන්ගෙන් ද කිසිවෙකුට ගණන් නොකළ හැකි තරම් ඉමහත් පිරිසක්, සුදු සළු පැළඳ, තාල පත්‍ර අතින් ගෙන, සිංහාසනය හා බැටළු පෝතකයාණන් ඉදිරියෙහි සිටිනු මම දිටිමි.'' 

පුරාණ කාලයේ, තල් අතු යහපත්කම සහ ජයග්රහණය සංකේතවත් කළේය. ඒවා බොහෝ විට කාසි සහ වැදගත් ගොඩනැගිලිවල නිරූපණය කර ඇත. සලමොන් රජු දේවමාළිගාවේ බිත්තිවල සහ දොරවල්වල තල් අතු කැටයම් කර තිබුණි. නැවතත් බයිබලයේ අවසානයේ, සෑම ජාතියකම මිනිසුන් ජේසුස් වහන්සේට ගෞරව කිරීම සඳහා තල් අතු ඔසවයි. (එළිදරව් 7:9 )

ගොබ් ඉරිදා ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ ජෙරුසලමට ඇතුළුවීම සිහිපත් කරනු ලබන අතරම එය ශුද්ධ වූ සතියේ ආරම්භය, එනම් චතාරික කාලයෙහි අවසාන සතිය සනිටුහන් කරයි.

බොහෝ ක්‍රිස්තියානි සභාවන් හි දේවස්ථානවල, තම සභාවේ සාමාජිකයන්ට, බොහෝ විට ළමයින්ට, ඔවුන් පල්ලියේ ඇතුළත වටා පෙරහැරකින් ගමන් කරන විට ඔවුන් රැගෙන යාමට තල් අතු, ගොබ් අතු,ඔලීව අතු දෙනු ලැබේ.

රෝමානු කතෝලික සභාවේ මෙන්ම බොහෝ ඇංග්ලිකන් සහ ලූතරන් සභාවන් අතර, තල් අතු (හෝ ශීත දේශගුණය තුළ යම් ආකාරයක ආදේශක) පල්ලියේ ගොඩනැගිල්ලෙන් පිටත ශුද්ධ ජලයෙන් ආශීර්වාද කරනු ලැබේ.  ගොබ් අතු ආශිර්වාදයෙන් පසු මුළු සභාවේම ගොබ් පෙරහැර නමින් හැඳින්වෙන ගාම්භීර පෙරහැරක් සිදු වේ.

කතෝලික සභාව මේ දවස සඳහා වන පූජක වස්ත්‍ර තද තද රතු පාට වේ. රුධිරයේ වර්ණය, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ ජෙරුසලමේ උන්වහන්සේගේ දුක්ප්‍රාප්තිය සහ උත්ථානය ඉටු කිරීම සඳහා නගරයට ඇතුළු වූ උත්තරීතර ගැලවීමේ පූජාව පෙන්නුම් කරයි.