✟✟✟ පාස්කු පූර්ව රාත්‍රී මෙහෙය 🅴🅰🆂🆃🅴🆁 🆅🅸🅶🅸🅻 ✟✟✟

 

පාස්කු පූර්ව රාත්‍රී මෙහෙය ලෙසින්ද හඳුන්වනු ලබන පාස්කු උත්සවය, ජේසුස් වහන්සේ මරණය පරදා නැවත නැඟිටීමේ පළමු නිල උත්සවය ලෙස සම්ප්‍රදායික ක්‍රිස්තියානි සභාවන්වල පවත්වනු ලබන මහා පූජාවකි. මෙය පවත්වනු ලබන්නේ ආලේලූයියා සෙනසුරාදා හිරු බැස යෑම සහ පාස්කු දිනයේ හිරු උදාව අතර කාලය තුළදීය.  බොහෝ විට ආලේලූයියා සෙනසුරාදා සවස හෝ මධ්‍යම රාත්‍රියේ  පාස්කු උත්සවයේ පළමු සැමරුම පවත්වන අතර, සම්ප්‍රදායිකව හිරු බැස යෑමෙන් පසුව මෙය පැවැත්විය හැකිය. 

රෝමානු කතෝලික සභාව, ලූතරන් සභා, ප්‍රතිසංස්කරණ සභා, ඇංග්ලිකන් සභාව සහ මෙතෝදිස්ත සභා ඇතුළු බටහිර ක්‍රිස්තියානි සභාවන් මෙම උත්සවය ගරු ගාම්භීරයෙන් පවත්වනු ලබයි.

මොරවියන් , පාස්කු ඉරිදා උදාවට පෙර හිරු උදාවට පෙර මෙම පාස්කු උත්සවය පවත්වනු ලබයි.  පෙරදිග ඕතඩොක්ස් සභා සහ නැගෙනහිර ක්‍රිස්තියානි ධර්මයේ අනෙකුත් සම්ප්‍රදායන් තුළ, පාස්කු පූර්ව මෙහෙය සමරනු ලබන්නේ අතිශයින්ම උත්කර්ෂවත් ආකාරයෙනි.  දිව්‍ය පූජාවන් එදින රාත්‍රියට අනන්‍ය වන අතර එය ජන වන්දනා වසරේ වඩාත්ම වැදගත් හා ප්‍රධානතම මංගල අවස්ථාව ලෙස පාස්කු උත්සවය දක්වා ඇත. 

පුරාණ පිළිවෙත

පාස්කු උත්සවය සඳහා වූ පැරණි ගිවිසුමේ මුල් කියවීම් දොළහ ජෙරුසලමේ ආර්මේනියානු අග්‍රපීතෘකවරයාට අයත් පැරණි අත්පිටපතක පවතී. එහි මතෙව් සුබාරංචියේ අවසාන රාත්‍රී ‌භෝජනයේ සිට ශුභාරංචියේ අවසානය දක්වාම කියවනු ලබයි. මුල් යුගයේ ජෙරුසලමේ මෙම උත්සවය ආරම්භ වූයේ ගීතාවලිය 117  ගායනා කිරීමෙන් සහ එයට පිළිතුර ලෙස "මෙය ස්වාමින්වහන්සේ විසින් සාදන ලද දවසයි." යනුවෙන් පිළිතුරු ලබා දීමෙනි. ඉන්පසු පැරණි ගිවිසුමේ කියවීම් දොළහක් කියවා ඇති අතර, අවසාන කියවීම හැර අනෙක් සියල්ල දණින් වැටී යාච්ඤාවක් ලෙස කියවීම සිදු කර ඇත.

(1) උත්පත්ති 1:1--3:24 (මැවීමේ කතාව)

(2) උත්පත්ති 22:1-18 (ඊසාක් පූජා කිරීම)

(3) නික්මයාම 12:1-24 (පාස්කු මංගල්‍යය)

(4) ජෝනා 1:1--4:11 (ජෝනාගේ කතාව)

(5) නික්මයාම 14:24--15:21 (රතු මුහුද තරණය කිරීම)

(6) යෙසායා 60:1-13 (ජෙරුසලමට දුන් පොරොන්දුව)

(7) ජෝබ් 38:2-28 (බ්ට ස්වාමින්වහන්සේගේ පිළිතුර)

(8) 2 රාජාවලිය 2:1-22 (එලියා ස්වර්ගයට ඔසවා ගැනීම)

(9) ජෙරමියා 31:31-34 (සමිදුන්ගේ අලුත් ගිවිසුම)

(10) ජෝෂුවා 1:1-9 (පොරොන්දු දේශයට ඇතුළු වීම)

(11) එසකියෙල් 37:1-14 (වියළි ඇටකටු නිම්නය)‍

(12) දානියෙල් 3:1-29 (තරුණයන් තිදෙනාගේ කතාව).

දොළොස්වන කියවීම තරුණයන් තිදෙනාගේ ගීතයට යොමු වන අතර එය දණින් වැටී යාච්ඤාවක් ලෙස සිදු නොකෙරේ. තෝමස් ටේලි මෙම කියවීම් මාලාවේ වැදගත්කම අවධාරණය කරන්නේ දන්නා පැරණිතම ලිපි මාලාව නියෝජනය කරන අතර එය පසුව සියලු කියවීම් මාලාවේ වර්ධනයට ඉතා විශාල බලපෑමක් ඇති කරන ලද බවයි.

බයිසැන්තියානු ඉතිහාසඥ ඇන්ඩෲ ඉකොනොමූට අනුව, පාස්කු පුර්ව රාත්‍රී මෙහෙය 7 වන සියවසේ මැද භාගයේදී එය හඳුන්වා දීමට පෙර රෝමයේ නොදැන සිටි අතර, රෝමය බයිසැන්තියානු අධිරාජ්‍යයේ කොටසක් වූ කාලපරිච්ඡේදය තුළ විටාලියන් පාප් වහන්සේ විසින් එය සිදු කරන ලදී. මෙයට පෙර කොන්ස්ටන්ටිනෝපල්හි පාස්කු පුර්ව රාත්‍රී මෙහෙය බොහෝ කලක් සමරනු ලැබූ අතර පූජනීයත්වයේම නැඟෙනහිර සම්භවයක් ඇතිව විස්තර කර ඇත.

කතෝලික සභාව

රෝමානු මිසාල් පොත ප්‍රකාශ කරන්නේ: "සියලු උත්සව අතරින් ශ්‍රේෂ්ඨතම සහ උතුම්ම රාත්‍රිය වන මෙම රාත්‍රියේ සීරුවෙන්, සෑම දේවස්ථානයකම එකම උත්සවයක් පමණක් පැවැත්විය යුතුය.'' යනුවෙනි

රෝමානු චාරිත්‍ර වාරිත්‍රයේදී, පාස්කු උත්සවය කොටස් හතරකින් සමන්විත වේ:

1- ආලෝකයේ පිළිවෙත

2- දේව වචනයේ පිළිවෙත

3- බව්තීස්ම පිළිවෙත

(බෞතිස්මයේ ජලය කැප කිරීම සහ කැටිකුමන් ඇත්නම් බව්තීස්ම කිරීමේ සක්‍රමේන්තුව ප්‍රදානය කිරීම. මුළු සභාව විසින් බව්තීස්ම පොරොන්දු අලුත් කිරීම)

4- දිව්‍ය සත්ප්‍රසාද  පිලිවෙත

මෙදින දේවස්ථානයෙන් පිටත හිරු බැස යෑම සහ පාස්කු ඉරිදා හිරු උදාව අතර කාලයේ දී මෙහෙය ආරම්භ කරන අතර එහිදී අලුත් ගින්නක් දල්වා පාස්කු ඉටිපන්දම ආශීර්වාද කරනු ලබයි. මෙම පාස්කු ඉටිපහන පාස්කු සමය පුරාවටම, දේවස්ථානයේ අල්තාරය අසල තබා තිබෙන අතර, එළඹෙන වසර පුරා බව්තීස්ම සහ අවමංගල්‍ය කටයුතුවලදී, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ "ආලෝකය සහ ජීවිතය" බව සියල්ලන්ටම මතක් කර දෙයි.

ඉටිපන්දම දැල්වූ පසු, එය සම්පූර්ණ අඳුරේම, පල්ලියේ ගර්භය හරහා ගෙන යන අතර, 'ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ ආලෝකයයි' (Lumen Christi) යන ​​ප්‍රශංසා කිරීම සඳහා තුන් වරක් නතර කරමින් ප්‍රකාශ කරයි. සැදැහැවත් ජනතාව 'දෙවියන් වහන්සේට ස්තෝත්‍ර වේවා' යනුවෙන් ප්‍රතිචාර කරයි.  ​​'Deo Gratias'. පාස්කු ඉටිපහන පල්ලිය හරහා ගමන් කරන විට, පැමිණ සිටින සැදැහැවත් ජනතාව තමන් ළග ඇති කුඩා ඉටිපන්දම් පාස්කු ඉටිපන්දමෙන් ක්‍රමයෙන් දල්වා ගනියි. මෙය සංකේතාත්මකව "ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ආලෝකය" පැතිරෙන විට, අන්ධකාරය අඩු වී යාම පෙන්වයි.

පූජාප්‍රසාදිවරයා "පාස්කු ප්‍රකාශය" ("පාස්චල් ප්‍රෙකෝනියම්")  ගායනා කරයි, ඉන් පසුව සැදැහැවත් ජනතාව දේව වාක්‍යය පිළිවෙත සඳහා වාඩි වෙයි.

දේව වාක්‍ය පිළිවෙත පැරණි ගිවිසුමේ කියවීම් හතකින් සමන්විත වේ

1. උත්පත්ති 1:1-2:2; 

2. උත්පත්ති 22:1-18; 

3. නික්මයාම 14:15-15:1; 

4. යෙසායා 54:4a.5-14; 

5. යෙසායා 55:1-11; 

6. බාරුක් 3:9-15.32-4:4; 

7. එසකියෙල් 36:16-17a, 18-28)

එසේ වුවද විවිධ හේතූන් මත මෙම සංඛ්‍යාව අවම වශයෙන් තුන දක්වා අඩු කිරීමට හෝ ඉතා දැඩි විශේෂ හේතුන් මත දෙකක් දක්වා අඩු කිරීමට අවසර ඇත. මෙම සිදුවීම ජුදෙව් පාස්කු මංගල්‍යයේ කේන්ද්‍රස්ථානය වන බැවින් ඊශ්‍රායෙල්වරුන් රතු මුහුද තරණය කිරීම පිළිබඳ වාර්තාව කිසිවිටෙක මග හැරිය නොහැකිය. ක්‍රිස්තියානීන් විශ්වාස කරන්නේ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ මරණය සහ නැවත නැඟිටීම එහි ඉටුවීම බවයි. සෑම කියවීමකටම පසුව ගීතාවලියෙන් හෝ බයිබලානුකුල ප්‍රකාශනයක්  එනම්, ගීතාවලිය 10, නික්මයාම 15:1-18, ගීතාවලිය 30, යෙසායා 12:2-6, ගීතාවලිය 19, ගීතාවලිය 42 සහ 43ප්‍රතිචාරාත්මකව සහ යාඥාවක් මගින් පිළිතුරු ගීයක් ගායනා කරනු ලැබේ. 

මෙම කියවීම් අවසන් වූ පසු, පූජාසනයේ ඉටිපන්දම් දැල්වෙන අතර,  (මහ බ්‍රහස්පතින්දා හැර, ලෙන්ට් කාලය තුළ සිදු වූ ඕනෑම උත්සව හෝ මංගල්‍යයන් හැර) පළමු වරට ''ආලේලූයියා" එක්සෙල්සිස් ඩියෝ හි ග්ලෝරියා ගායනා කරනු ලැබේ. මහා බ්‍රහස්පතින්දා දිනයේ සිට නිශ්ශබ්දව තිබූ සීනූ නැවත නාද වේ - සමහර පල්ලිවල චතාරික කාලය තුළ ගීතිකා  හැර වෙනත් කිසිම සංගීත උපකරණයක් වාදනය නොකිරීම සිරිතකි. (පූර්ව වතිකානු II චාරිත්‍රයේදී, පැෂන්ටයිඩ් සමයේදී ආවරණය කර ඇති ප්‍රතිමා මෙම අවස්ථාවේදී නිරාවරණය කරනු ලැබේ.) 

රෝමවරුන්ට ලියූ ලිපිය රෝම 6:3-11 ප්‍රකාශ කරනු ලැබේ, ඉන්පසු ගීතාවලිය 118 ගායනා කරයි. මරණය ජයගෙන උත්ථාන වීම  ශුභාරංචිය ඇසුරෙන් ප්‍රකාශ කරයි. (මතෙව් 28:1-10; මාර්ක් 16:1-8 හෝ ලූක් 24:1-12) දේශනාවක් සමඟ දේව වාක්‍ය පිළිවෙත අවසන් වේ.

දේව වාක්‍ය පිළිවෙත අවසන් කිරීමෙන් පසු,  ජලය ආශීර්වාද කරනු ලබයි. බව්තීස්මය හෝ අභිවෘද්ධී ආලේපය ලැබීමට සිටින අපේක්ෂකයින්ට සක්‍රමේන්තුව දානය කරනු ලබයි. මෙම ආරම්භක සක්‍රමේන්තු සැමරීමෙන් පසු, සභාව ඔවුන්ගේ බව්තීස්ම පොරොන්දු අලුත් කරන අතර ආශිර්වාදිත ජලය ඔවුන් මත ඉසිනු ලබයි. ඉන්පසු විශ්වාසිකයන්ගේ යාච්ඤා කියනු ලැබේ.

යාච්ඤාවෙන් පසු දිව්‍ය පූජාව සාමාන්‍ය පරිදි පැවැත්වේ. මෙය පාස්කු දිනයේ පළමු දිව්‍ය පූජාවයි. දිව්‍ය පූජාව අතරතුර, අලුතින් බව්තීස්ම වූ අය පළමු වතාවට ශුද්ධ වූ දිව්‍ය සත්ප්‍රසාදය ලබා ගනී. මිසාල් එකට  අනුව, දිව්‍ය පූජාව අලුයම වීමට පෙර අවසන් කළ යුතුය.