✟✯✯ දෙවිඳුන්ගේ ශු. ජොහන් මුනිතුමා ✯ ✯ ✟

 

දෙවිඳුන්ගේ ජොහන් මුනිතුමා  (මාර්තු 8, 1495 - මාර්තු 8, 1550) යනු ස්පාඤ්ඤයේ සෞඛ්‍ය සේවා සේවකයෙකු බවට පත් වූ පෘතුගීසි සොල්දාදුවෙකි. ඔහුගේ අනුගාමිකයින් පසුව ආගන්තුකසත්කාරයේ සහෝදරයෝ පැවැදි නිකාය පිහිටුවා ගත්හ. මොවුන් දුප්පතුන්, රෝගීන් සහ මානසික ආබාධවලින් පෙළෙන අයගේ රැකවරණය සඳහා කැප වූ ලොව පුරා පැතිර ඇති කතෝලික ආගමික පැවිදි නිකායක් වේ. 

දෙවිඳුන්ගේ ජොහන් මුනිතුමාගේ පළමු චරිතාපදානය ලියා ඇත්තේ ස්පාඤ්ඤයේ ග්‍රනාඩා හි ජෝන් ඔෆ් ගෝඩ්ස් රෝහලේ පූජක ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ද කැස්ත්‍රෝ විසිනි. ඔහු තරුණ වියේදී ජෝන් පිළිබඳ ඔහුගේ පෞද්ගලික දැනුමෙන් උකහා ගත් අතර ඇසින් දුටු සාක්ෂිකරුවන්ගෙන් සහ ඔහුගේ විෂයයේ සමකාලීනයන්ගෙන් ලබාගත් තොරතුරු ද භාවිතා කළේය. එය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට මුල්‍ය අනුග්‍රහය ලබා දුන් ග්‍රැනඩා හි අගරදගුරු තුමාගේ ප්‍රකාශිත කැමැත්ත පරිදි ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. දෙවිඳුන්ගේ ජොහන් මුනිතුමාගේ මරණයෙන් වසර 29 කට පසුව 1579 දී කස්ත්‍රෝ ලිවීමට පටන් ගත් නමුත් එය ප්‍රකාශයට පත් කරන තෙක් ඔහු ජීවත් වූයේ නැත, මන්ද ඔහු වැඩ නිම කිරීමෙන් පසු ඉක්මනින් මිය ගියේය. ඔහුගේ මව, වූ කැටලිනා ද කැස්ත්‍රෝ විසින් 1585 දී පොත ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.

දෙවිඳුන්ගේ ජොහන් මුනිතුමා උපත ලැබුවේ ජෝඕ ඩුආර්ටේ සිඩේඩ් ලෙසය. වර්තමාන පෘතුගාල රාජධානියේ එවෝරා දිස්ත්‍රික්කයේ මොන්ටෙමෝර්-ඕ-නොවෝ හි, ඇන්ඩ්‍රේ සිඩේඩ් සහ තෙරේසා ඩුආර්ටේ මෙතුමාගේ දෙමාපියන් විය. ඔවුන් දරිද්‍රතාවයෙන් පෙළුණු නමුත් විශාල ආගමික විශ්වාසයක් තිබූ පවුලක් විය. ජෝන්ට වයස අවුරුදු අටේදී දිනක් ඔහු අතුරුදහන් විය. ඔහු හිතාමතා පැහැරගෙන ගියාද, එසේත් නැතිනම් නිවසේ ආගන්තුක සත්කාර ලබා දුන් තැනැත්තෙකු විසින් ඔහුව නිවසින් යාමට පොළඹවා ගත්තාද යන්න පැහැදිලි නැත. ඔහුගේ මුල් චරිතාපදානයට අනුව, ඔහුගේ මව මෙයින් ඉක්බිතිව ශෝකයෙන් මිය ගිය අතර ඔහුගේ පියා ෆ්‍රැන්සිස්කන් නිකායට සම්බන්ධ විය.

තරුණ මෙතුමා  ස්පාඤ්ඤයේ ටොලේඩෝ අසල වීදිවල නිවාස නොමැති අනාථයෙකු ලෙස ජීවත් විය. විදේශ රටක, ඔහුව රැකබලා ගැනීමට කිසිවෙකු නොසිටි අතර, ජීවත් වීමට කිසිවක් නොතිබූ අතර, ඔහුට සොයාගත හැකි ඕනෑම ආහාරයකින් සෑහීමට පත් වීමට සිදු විය. අවසානයේදී ඔහුව ෆ්‍රැන්සිස්කෝ නම් මිනිසෙක් විසින් අල්ලා ගන්නා ලද අතර තරුණ මෙතුමාව ඔහුගේ බැටළුවන් රැකබලා ගන්නා එඬේරෙකු ලෙස ගම්බද ප්‍රදේශයට යවන ලදි.

ගොවිපල හිමියා සිඩේඩ්ගේ ශක්තිය හා කඩිසරකම ගැන කොතරම් සතුටු වූවාද කිවහොත් ඔහු තම දියණිය විවාහ කර ඔහුගේ උරුමක්කාරයා කිරීමට අවශ්‍ය විය. ඔහුට වයස අවුරුදු 22 ක් පමණ වන විට, තම ස්වාමියාගේ  දියණිය විවාහ කර ගැනීමෙන් බේරීම සඳහා, සොල්දාදුවන්ගේ සමාගමකට සම්බන්ධ වූ අතර, එම සමාගම තුළ Vවන චාල්ස් යටතේ ශුද්ධ රෝමය වෙනුවෙන් සටන් කළේය. 

එහි සේවය කරන අතරතුර, විශාල අවි තොගයක් මුර කිරීමට ඔහු පත් කරන ලද අතර, ඔහු ගේ විවේක අවස්ථාවක ඉන් බොහොමයක් රයිෆල් අස්ථානගතවී තිබුණි. සැකය නිරායාසයෙන්ම සිඩේඩ්ට වැටුණු අතර ඔහු සොරකමට සම්බන්ධ නොවූවත්, අවම වශයෙන් ඔහු රාජකාරි පැහැර හැරීම සම්බන්ධයෙන් වැරදිකරු විය. ඔහුට මරණීය දණ්ඩනය නියම කරන ලද අතර, තවත් ඉවසිලිවන්ත නිලධාරියෙකු මැදිහත් වීම මත මෙතුමාට නිදහස හිමි විය.

මෙම සිදුවීමෙන් කලකිරුණු සිඩේඩ් නැවත ඔරොපේසාහි ගොවිපලට පැමිණියේය. ඉන්පසුව ඔහු නැවතත් අවුරුදු හතරක් එඬේර ජීවිතයක් ගත කළේය. තුර්කියට එරෙහිව හංගේරියාවේ සටන් කිරීමට කවුන්ට් සහ ඔහුගේ හමුදා ගමන් කරන දිනය දක්වා මෙය සිදු විය. තවමත් අවිවාහක, ඔහු වහාම ඔවුන් සමඟ සේවයට බඳවා ගැනීමට තීරණය කළ අතර, අවසානයේ දී ඔරොපේසා හැර ගියේය. ඊළඟ වසර 18 ඔහු යුරෝපයේ විවිධ ප්‍රදේශවල හමුදා භටයෙකු ලෙස සේවය කළේය.

කවුන්ට් සහ ඔහුගේ සෙබළුන් ටර්ක්ස් පරාජය කිරීමට උදව් කළ විට, ඔවුන් නැවත ස්පාඤ්ඤයට යාමට යාත්‍රා කර, ගලීසියාවේ කොරුනා වෙත ගොඩ බැස්සේය. එවිට සිඩේඩ් තම මව්බිමට ඉතා සමීප වූ අතර, ඔහු තම උපන් ගමට ආපසු යාමට තීරණය කළේය. වසර ගණනාවකට පෙර ඔහුට අහිමි වූ පවුල දැක බලා ගැනීමට ඔහුට අවශ්‍ය විය. ඒ වන විට ඔහුට තම දෙමාපියන්ගේ නම් අමතක වී තිබුණත් කුඩා කල සිටම ඔහුට නගරයේ ජීවත් වූ මාමා කෙනෙකු සොයා ගැනීමට හැකි වූ බවට ප්‍රමාණවත් තොරතුරු ඔහු සතුව තිබුණි. ඔහු ඔවුන්ගේ ඉරණම මෙම මාමාගෙන් දැනගත් අතර ඔහුට තවදුරටත් උපන් ගමේ සැබෑ සබඳතා නොමැති බව වටහාගෙන නැවත ස්පාඤ්ඤයට ගියේය.

සිඩේඩ් සෙවිල් අසලට පැමිණි අතර එහිදී ඔහුට හුරුපුරුදු බැටළුවන් බලා ගන්නා රැකියාවක් ඔහු සොයා ගත්තේය. ඔහුගේ ජීවිතය ගැන මෙනෙහි කිරීමට ඔහුට ඇති තරම් කාලයක් ලැබුණි. මෙම රැකියාව තවදුරටත් ඔහුව තෘප්තිමත් නොකරන බවත්, අප්‍රිකාව දැකීමට ඔහුට ආශාවක් ඇති බවත්, එහි වහල්භාවයේ සිටින කිතුනුවන් නිදහස් කිරීමට කටයුතු කිරීම තුළින් දිවි පිදූවෙකු ලෙස තම ජීවිතය ලබා දිය හැකි බවත් ඔහුට වැටහෙන්නට පටන් ගත්තේය. ඔහු වහාම පෘතුගීසි බල ප්‍රදේශයක් වූ Ceuta (අප්‍රිකාවේ උතුරු වෙරළ තීරයේ පිහිටා ඇත) වෙත ගමන් කළේය. අතරමගදී, ඔහු තම බිරිඳ සහ දියණියන් සමඟ එහි ගමන් කරන පෘතුගීසි නයිට්වරයෙකු සමඟ මිත්‍ර විය. 

ඔවුන් යටත් විජිතයට පැමිණි විට, නයිට්වරයාට පෙනී ගියේ පවුලේ අයට රැගෙන යාමට හැකි වූ දේපළ කිහිපයක් සොරකම් කර ඇති බවත්, ඔවුන්ට සතයක්වත් නැති බවයි. ඊට අමතරව මුළු පවුලම අසනීප විය. වෙනත් පිළිසරණක් නොමැති වූ  නයිට්වරයා සිඩේඩ්ගෙන් ඔහුගේ උපකාරය ඉල්ලා සිටියේය. ඔහු පවුල රැකබලා ගන්නා බවට පොරොන්දු වූ අතර, යටත් විජිතයේ පාලකයින් අතින් දුප්පත් පුරවැසියන්ට ලැබුණු දුර්වල සැලකිලි නොතකා, ඔවුන්ට කිරි දීමට පටන් ගත් අතර, ඔවුන්ට ආහාර සැපයීමට රැකියාවක් සොයා ගත්තේය.

ඔහු හමුදා සේවයේ යෙදී සිටි වසර ගණනාව තුළ තම ඇදහිල්ල පිළිපැදීමට අපොහොසත් වීමෙන් ආධ්‍යාත්මිකව අහිමි වූ බවක් දැනුණු අතර, ඔහු යටත් විජිතයේ පිහිටි ෆ්‍රැන්සිස්කන් පල්ලියට ගියේය. එහිදී ඔහුට උපදෙස් දුන්නේ අප්‍රිකාවේ සිටීමට ඇති ආශාව ඔහුගේ අධ්‍යාත්මික වර්ධනයට ක්‍රියා නොකරන බවත් නැවත ස්පාඤ්ඤයට යාම ගැන සලකා බැලිය යුතු බවත්ය. 

ඔහුගේ ජීවිතයේ මෙම කාල පරිච්ඡේදයේදී සිඩේඩ්ට ළදරු ජේසුස් වහන්සේගේ දර්ශනයක් අත්දැකීමට ලැබුණු බව කියැවේ. පසුව ඔහුව හැඳින්වූ ''දෙවිඳුන්ගේ ජොහන්'' යන නාමය ඔහුට ප්‍රදානය කළ අතර, ඔහුව ග්‍රනාඩා වෙත යාමට යොමු කළේය. පසුව සිඩේඩ් එම නගරයේ පදිංචි වූ අතර, එහිදී ඔහු ජොහැන්නස් ගුටන්බර්ග්ගේ මෑත කාලීන මුද්‍රණ යන්ත්‍රය භාවිතා කරමින් මිනිසුන්ට ධෛර්ය සම්පන්න කෘති සහ භක්ති සාහිත්‍යය ලබා දීමට පොත් බෙදා හැරීමේ කටයුතු සිදු කළේය.

1537 ශාන්ත සෙබස්තියන් මුනිතුමාගේ මංගල්‍යය දිනයේදී (ජනවාරි 20) සිඩේඩ් ප්‍රධාන ආගමික පරිවර්තනයකට මුහුණ දුන්නේ ඔහුව ධෛර්යමත් කරන ප්‍රමුඛ පෙළේ දේශකයෙකු වූ ජෝන් ඔෆ් ඇවිලාගේ දේශනයකට සවන් දෙමින් සිටියදීය. වයස අවුරුදු 42 දී, ඔහු දරුණු මානසික බිඳවැටීමකට ලක් විය.

දේශනාවෙන් පෙලඹුණු ඔහු ඉක්මනින්ම තමාටම ප්‍රසිද්ධියේ පහර දීමේ යෙදී, දෙවිදුන්ගේ දයාව අයදින අතර, තම අතීත ජීවිතය ගැන දැඩි ලෙස පසුතැවිලි විය. ඔහු මානසික රෝගීන් සඳහා වෙන් කර ඇති රාජකීය රෝහලේ ප්‍රදේශයේ සිරගත කර, වෙන් කර, දම්වැල්වලින්, කසයෙන් හා බඩගින්නේ තැබීමට නියමිත දවසේ ප්‍රතිකාර ලබා ගත්තේය. අවිලාහි ජෝන්, සිඩේඩ් වෙත පැමිණි අතර, ඔහු පුද්ගලික දුෂ්කරතා විඳදරාගැනීමට වඩා අන් අයගේ අවශ්‍යතාවලට වඩා ක්‍රියාශීලීව සම්බන්ධ වන ලෙස ඔහුට උපදෙස් දුන්නේය. මෙතුමා හදවතේ සාමය ලබා ගත් අතර, ටික කලකට පසු දුප්පතුන් අතර වැඩ කිරීම සඳහා රෝහලෙන් පිටව ගියේය.

මේ කාලයේ දී, ඔහු එක්ස්ට්‍රිමදුරේ පිහිටි ග්වාඩලුපේ අප ස්වාමිදූගේ සිද්ධස්ථානය වෙත වන්දනා ගමනක් ගිය අතර, එහිදී දුප්පතුන් සමඟ වැඩ කිරීමට ඔහුව දිරිමත් කළ මරියාවන්ගේ දර්ශනයක් ඔහු දුටු බව පැවසේ. සිඩේඩ් සිය මුළු ශක්තියම වැය කළේ නගරයේ අවශ්‍යතා ඇති මිනිසුන් රැකබලා ගැනීම සඳහා ය. ඔහු මුලින්ම සගමනේ යෙදෙමින් රෝගී දුප්පතුන්ගේ අවශ්‍යතා සඳහා කටයුතු කරන නිවසක් ස්ථාපිත කළේය. ජෝන් ඔහුගේ සිහිනය ක්‍රියාවට නැංවීමට පටන් ගත් විට, මානසික රෝග සම්බන්ධයෙන් ඇති වූ අපකීර්තිය නිසා, ඔහු වරදවා වටහාගෙන සමහරුන් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී. කලක් ඔහු තම පුණ්‍ය කටයුතුවල හුදෙකලා වූ අතර, රාත්‍රියේ අවශ්‍ය වෛද්‍ය සැපයුම් ඉල්ලා සිටිමින් සහ දිවා කාලයේදී තම රෝගීන්ගේ සහ රෝහලේ අවශ්‍යතා ඉටු කළේය. නමුත් ඔහුට ඉක්මනින්ම පූජකවරුන්ගේ සහ වෛද්‍යවරුන්ගේ සහයෝගය ලැබුණි.

ඔහුට මුණගැසෙන ඕනෑම යාචකයෙකු සමඟ තම සළුව හුවමාරු කර ගැනීමේ ඔහුගේ සිරිත නැවැත්වීම සඳහා, ටුයි හි රදගුරු සෙබස්තියන් රමිරස්, ඔහු වෙනුවෙන් නිල ඇදුමක් ලබා දුන් අතර, එය පසුව ඔහුගේ අනුගාමිකයන්ගේ ආගමික ඇඳුම ලෙස අත්‍යවශ්‍ය සියලු දේවලින් සම්මත විය. බිෂොප්වරයා ඔහුට දෙවියන්ගේ ජෝන් යන ළදරු ජේසුස් වහන්සේ විසින් දෙන ලද නම සදහටම ඔහු මත පැටවීය.

මෙතුමා සෙමෙන් තමා වෙතට කැප වූ අනුගාමිකයන් පිරිසක් ළං කර ගත්තේය. ඔහු තම අනුගාමිකයින් 1572 දී ශුද්ධාසනය විසින් අනුමත කරන ලද පැවිදි නිකාය ,  ලොව පුරා රටවල සිටින රෝගීන්ට උපස්ථාන කරන ශාන්ත ජෝන් ඔෆ් ගෝඩ්ගේ ආගන්තුක සත්කාරයේ සහෝදරවරු ලෙසින් අනුමත කරන ලදී. ඔහුගේ ශ්‍රමයට ගෞරවයක් වශයෙන් සලකනු ලබන්නේ මෙම නියෝගය පාප්තුමාගේ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා නිල වශයෙන් පැවරීමයි. ජෝන් ඔෆ් ගෝඩ් මිය යන විට නිකායේ අනුප්‍රාප්තිකයා වූයේ පේද්‍රෝ සොරියානෝ ය

දෙවිඳුන්ගේ ජොහන් මුනිතුමා 1550 මාර්තු 8 වන දින ඔහුගේ 55 වැනි උපන්දිනය ග්‍රනාඩාහිදී මිය ගියේය. දියේ ගිලීමෙන් තරුණයෙකු බේරා ගැනීමට ගඟකට වැටීමෙන් නියුමෝනියාව සෑදී මිය ගියේය. 

1690 ඔක්තෝබර් 16 වන දින VIII ඇලෙක්සැන්ඩර් පාප්තුමා විසින් මෙතුමාව ශාන්තුවරයට පත් කරන ලද අතර පසුව රෝහල්වල සහ රෝගීන්ගේ නාම සාන්තුවරයා ලෙස නම් කරන ලදී. මෙතුමාගේ මංගල්‍ය දිනය මාර්තු 8 වන දින සමරනු ලබයි.